Lakken met een airbrush

Home Forums Algemeen/bouwtips Lakken met een airbrush

3 berichten aan het bekijken - 1 tot 3 (van in totaal 3)
  • Auteur
    Berichten
  • #14293
    bennie
    Moderator

    Jaren geleden heb ik ooit eens een verhaal over airbrushen geschreven en dat kwam ik zojuist weer tegen.
    Misschien is het achterhaald qua techniek en gebruikte materialen.
    Toch denk ik dat het interessant genoeg is voor de beginnende ombouwer van schaalmodellen.
    Het kan zijn dat dit schrijven ooit eens in de Berichten heeft gestaan.

    Modelauto’s spuiten met ’n airbrush

    Tijdens elke ruilbeurs, maar vooral tijdens de modelbouwwedstrijd, wordt er door de bezoekers vol bewondering naar de diverse kunststukken op modelbouwgebied gekeken. Vaak wordt er aan de bouwer gevraagd hoe hij (of zij) hun modelauto’s zo strak in lak hebben gekregen. Vaak wordt er geantwoord met: airbrush. Dit antwoord roept dan weer de nodige vragen op, welke ik in dit artikel uit de doeken wil doen.

    Allereerst wil ik u er op wijzen, dat dit verhaal geen handleiding is voor het airbrushen van een modelauto. In dit verhaal vertel ik mijn ervaringen op airbrush gebied. Ik zal u vertellen hoe ik modelauto’s spuit, en dat houdt bij mij op met het in kleur brengen van de diverse delen. En als een deel 2 kleuren moet hebben, plak ik de niet te spuiten delen af. In dit verhaal ga ik niet in op het “kunstig” airbrushen van modelauto’s, daar ik mij daar nog nooit aan gewaagd heb.

    Wanneer u denkt, “vanaf nu ga ik mijn modelauto’s spuiten” en daarna direct naar de winkel rent om daar een airbrush te kopen, moet u eerst wat dingen weten.
    Allereerst, en wel het belangrijkste, heeft u er wel ruimte voor? U moet namelijk een goed te ventileren en droge ruimte hebben waarin u gaat airbrushen. Ruimten binnenshuis zijn af te raden, want airbrushen brengt nogal wat verfnevel, welke na enige tijd overal op neer slaat. Keukens, huis- en slaapkamers vallen dus al direct af. Een (verwarmde) garage of schuur zijn de beste locatie’s. Als u er van overtuigd bent en doorzettingsvermogen hebt, dat u vaker gaat airbrushen is het misschien raadzaam een spuitcabine te bouwen. Een spuitcabine heeft als voordeel dat de spuitnevel zoveel mogelijk in deze ruimte neer slaat. En wanneer u er ook nog een ventilator op bouwt, kunt u deze nevel naar buiten afzuigen. Zelf heb ik een keukenafzuigkap in de spuitcabine ingebouwd, maar die valt een beetje tegen. Van mijn verwarmingsmonteur (ook modelbouwer) vernam ik dat de ventilator uit een verwarmingsketel ook voldoet. Ondanks allerlei afzuigmaatregelen, is natuurlijk ook uw eigen veiligheid en hygiëne van zeer groot belang. Draag in ieder geval geen nette kleding, maar bijvoorbeeld een goed sluitende stofjas. Roken en eten tijdens het airbrushen is ernstig af te raden, en kan ook niet, want u draagt natuurlijk een stofmasker. Verder zijn (huishoud) handschoenen onontbeerlijk. U ziet het, voordat u begint heeft u al het nodige te doen, en daarom is “effe” een modelauto spuiten er niet bij.

    Het airbrushpistool
    Airbrushpistolen zijn in diverse uitvoeringen en prijsklassen te koop bij speciaal- en modelbouwzaken. Wanneer u nog niet overtuigd bent, dat u in de toekomst met deze manier van lakken verder gaat, is het raadzaam eerst maar eens een goedkoper model te kopen. Er zijn al airbrushes te koop voor rond de €10,–, maar daar moet u niet al te veel van verwachten. Airbrushpistolen, gemaakt van kunststof zijn ook af te raden, i.v.m. de te gebruiken verdunning en schoonmaakmiddelen. Verder zult u een keuze moeten maken, of u een airbrush met bovenbeker(tje) of met glazen potjes gaat gebruiken. De versie met, meestal open, bovenbeker(tje) moet u elke keer, wanneer u de airbrush gaat gebruiken vullen met verf. Wanneer u de versie met glazen potjes gebruikt kunt u deze vooraf vullen met de door u gewenste verf en daarna onder de airbrush schroeven. De overgebleven verf kunt u daarna nog enige tijd in het afgesloten potje bewaren. Aan u de keuze.

    De luchtvoorziening
    Om te kunnen airbrushen heeft u een persluchtvoorziening nodig. Dit kan in de vorm van een samengeperst gas in een soort van spuitbus of geleverd door een compressor. Vooral bij de goedkopere airbrushes is meestal een aansluitdop voor een gasbus bij verpakt. De gasbussen zijn eveneens te koop via model- en hobbyzaken. Maar als u denkt, om wat vaker de airbrush ter hand te nemen, is het het overwegen van de aanschaf van een compressor waard. Natuurlijk zijn er compressoren in diverse formaten. Fabrikanten van airbrushes hebben meestal ook compressoren in hun leveringsprogramma, maar een compressor uit de bouwmarkt voldoet ook. Vaak zijn deze laatsten goedkoper, en voor meer doeleinden rond het huis te gebruiken. Let er bij dit soort compressoren op, dat het een z.g. “olievrij” type is. Dit soort compressoren behoeft geen smering, wat weer schonere perslucht oplevert. Ook moet er bij aankoop op gelet worden of er een reduceerventiel op zit, want airbrushen wordt meestal met een luchtdruk van ’n bar of 2 gedaan. Compressoren uit het assortiment van de airbrushfabrikanten gaan meestal wel stiller te werk en zijn handzamer.

    De verf
    Bij dit onderwerp spreek ik uit eigen ervaring. De beste ervaring heb ik met verf op oliebasis. Dat kan zijn uit de bekende kleine potjes modelbouwverf, maar ook gewoon een grotere pot uit de bouwmarkt of van de schilder. Vaak is het zoeken naar een juiste kleur, en meestal moet deze apart gemengd worden. Als u deze dan speciaal moet laten mengen moet u bij de schilder minimaal een halve liter nemen. Voor één modelauto is dat erg veel. Maar als u van plan bent meerdere modelauto’s in die kleur te spuiten kan het het overwegen waard zijn. Een goed bewaaradvies is, om nadat u de verfbus eenmaal geopend hebt deze na het sluiten op de kop te bewaren. Zo vormt zich geen vel op de verf en zal deze lange tijd goed blijven. Voordat u de definitieve verflaag spuit zult u meestal de onderdelen in de grondverf moeten spuiten. Ik gebruik zelf als grondverf de matte verf uit diverse assortimenten, meestal in bijna dezelfde kleur als de definitieve laklaag. Let er allereerst op, of de beide verfsoorten elkaar verdragen. Het kan zijn, dat de grondlaag barst terwijl u de volgende laag er op spuit. Dit kan een model volledig ruïneren. Dit kan ook gebeuren wanneer u met te sterk verdunde verf toch een dekkend resultaat wilt bereiken. Probeer daarom eerst een paar oude cabines te spuiten, alvorens u er uw topstukken aan waagt. Want door schade en schande wordt men wijs.

    Twee componenten autolakken is een verhaal apart. Vaak kan men bij de spuiter van het voorbeeld van de te spuiten modelauto wel wat verf in de originele kleur krijgen. Vaak is dit een z.g. twee componenten lak. Aan dit goedje, moet voor het spuiten een harder toegevoegd worden. Deze harder zorgt ervoor, dat de verf vrij snel droogt. Maar deze goedjes samen moeten, in ons geval, ook nog eens verdund worden tot deze verneveld kan worden door een airbrush. U begrijpt, dit is een secuur werkje, wat voor beginners af te raden is.

    De verdunning
    Meestal wordt op het verfblikje wel aangegeven waarmee de verf verdund moet worden. Bij het spuiten van verf is “vluchtige” verdunning het beste. Dus gebruik wasbenzine i.p.v. de meestal op het blik aangegeven terpentine. Thinner is een beetje dubieus goedje, daar deze zeer agressief reageert op diverse plastics. Zelf heb ik goede ervaring met Universal Verdünnung uit de Duitse bouwmarktketen Hagenbau. Dit goedje is minder agressief als thinner, en na het spuiten blijft de glans op de verf behouden, wat bij het gebruik van wasbenzine nog wel eens wil verdwijnen. Verdunnen van verf is een gevoelskwestie. Niet iedere verfsoort heeft dezelfde viscositeit en dus als te airbrushen verf niet altijd dezelfde hoeveelheid verdunner nodig. Een gulden middenweg is 1:1 verdunnen. Wanneer u voor het spuiten, even op een proefstukje spuit merkt u snel genoeg of u de juiste mengverhouding heeft toegepast, en kunt u deze dan alsnog naar wens aanpassen, door nog wat verf of verdunner toe te voegen.

    Verdere voorbereidingen
    Natuurlijk is het raadzaam om de te spuiten modelauto zo ver mogelijk te demonteren. Vooral het verwijderen van delen welke absoluut niet meegespoten moeten worden, zoals ruiten e.d., is van belang. Wanneer dit niet kan, zoals o.a. bij enkele Brekina modellen zullen deze afgeplakt moeten worden d.m.v. een vloeibaar maskeermiddel of afplakband. Kies bij dit laatste niet voor crêpeafplakband, maar voor speciaal voor modelbouw uitgebracht afplakband van o.a. Tamiya. Dit product sluit veel beter aan, zodat er geen verf onder kan kruipen. Alvorens af te plakken is het raadzaam om de onderdelen te ontvetten. Iedereen heeft altijd wel wat vettige vingers wat negatief op het eindresultaat kan werken. Denk daarbij aan doffe plekken, of een slechte hechting van de verf. Ontvetten kan heel simpel met een sopje van afwasmiddel. Daarna de onderdelen met keukenpapier afdeppen en laten drogen. De te spuiten onderdelen zullen ook op de een of andere manier vastgehouden moeten worden. Door het uit de airbrush stromende lucht-verf mengsel zou anders de onderdelen weg blazen. Met een beetje inventiviteit met cocktailprikkers, wc rolletjes en wasknijpers komt men een heel eind. Door bijv. een wc rolletje aan te passen kan daarop een cabine geklemd worden. Door onderdelen, op later niet zichtbare plaatsen tussen een wasknijper vast te klemmen, kan men dit onderdeel tijdens het spuiten goed vast houden. Onderdelen waar gaatjes in zitten kunnen aan een cocktailprikkertje gestoken worden. Erg tere delen kunnen voorzichtig op een plankje geplakt worden met dubbelzijdig plakband. Tijdens het spuiten houd ik de onderdelen in de hand en al draaiend zorg ik ervoor dat alles door verf geraakt wordt.

    Het eigenlijke spuiten
    Spuiten van verf, of met een airbrush of met een spuitbus is een kwestie van aanvoelen. U zult het gewoon in de vingers moeten krijgen. Houdt de airbrush ongeveer 20cm van het te spuiten onderdeel af. Spuit de eerste verf uit de airbrush naast het onderdeel en verplaats de nevel langzaam over het onderdeel. Let er bij op dat er niet te veel verf op een plaats komt. Dit kan zakkers veroorzaken en details en contouren verdwijnen in de verflaag. Beter is meerdere dunne lagen als één keer (te) dik. Één laag grondverf is meestal wel voldoende. Het aantal laklagen hangt van de mate van dekking van de verf af. Het is raadzaam om de onderdelen minimaal een etmaal te laten drogen alvorens de volgende laag te spuiten. Geforceerd drogen, met bijv. een föhn, is af te raden. De verf kan mat slaan, en in het ergste geval kan het een heel model ruïneren.

    Het gereedschap reinigen
    Na elke airbrushsessie zal de airbrush schoongemaakt moeten worden. Tussen het spuiten van verschillende kleuren kan dat als volgt gedaan worden: Bij een airbrush met onderbeker eerst de meeste verf verwijderen alwaar de houder van het potje aan de airbrush hangt. Dit kan met een in verdunner gedoopte wattenstaafje. Wel opletten dat deze laatsten tegen de reinigingsmiddelen kunnen, anders zitten de watten in de airbrush en heeft u alleen nog het staafje in de hand. Door een potje te vullen met schone wasbenzine of andere verdunner en deze door de door de airbrush te spuiten, verdwijnt meestal wel alle achtergebleven verf. Het is raadzaam om na meerdere airbrushsessies de airbrush te demonteren en alle onderdelen goed schoon te maken. Dit is ook aan te bevelen wanneer de airbrush voor langere tijd wordt opgeborgen. Hoe de airbrush te demonteren staat meestal wel in de bijgevoegde handleiding. Hierin vindt u meestal ook een onderdelenlijst, zodat u defecte of versleten delen bij een speciaalzaak kunt aanschaffen of bestellen.

    U heeft het gelezen, eventjes een modelauto spuiten bestaat niet. Met een onderdeel wat bijvoorbeeld 3 kleuren zal moeten krijgen kunt u toch een kleine week bezig zijn. Vooral het tussentijds drogen neemt veel tijd in beslag.

    Veel succes!

    Mocht u tips of ervaringen met nieuwere producten hebben, schrijf er dan over in dit forum. Menig lezer kan er wat van opsteken.

    Bennie

    #14297
    Jurgen
    Moderator

    Hallo Bennie,
    Bedankt voor het bericht/artikel! Leuk en interessant!
    Ik twijfel over de aanschaf van een airbrush, maar het ‘gedoe’ houdt me nog steeds tegen.
    Maar desalniettemin een interessant artikel met alle voors en tegens op een rij.
    Groet,
    Jurgen

    #14299
    Cor-DutchArt
    Deelnemer

    Jurgen, Je mag die van mij wel lenen om uit te proberen.
    Zelf al jaren niet gespoten i.v.m. de longen, maar het zal toch weer eens moeten gebeuren.
    Een compressor is zeker aan te bevelen, liefst met een vochtfilter. Anders krijg je een “sinaasappel” effect.
    Ik zag van de week dat er verscheidenen aanbiedingen waren. Cranenburg was goedkoop.
    Een vochtfilter kan je trouwens makkelijk toevoegen achteraf.
    Als je gaat experimenteren met een goedkoop spuitje, heb je kans voorgoed genezen te zijn van het spuiten.
    Ook spuitbussen zijn niet aan te bevelen. Er zit veel vocht in en de druk is niet constant.
    Daarbij… Als je het nodig hebt is die bus leeg.
    Overigens… sommige verf, ook Humbrol en Revell, laten zich niet mengen met wasbenzine.
    Dan zakt de verf naar beneden en drijft de wasbenzine bovenop.
    Je kan de wasbenzine er dan af gieten en alsnog met thinner verdunnen.
    Inderdaad, niet alle modellen zijn daar tegen bestand.
    Echter, ik heb dat tot nu toe alleen ooit meegemaakt met een Wiking model.

3 berichten aan het bekijken - 1 tot 3 (van in totaal 3)
  • Je moet ingelogd zijn om een reactie op dit onderwerp te kunnen geven.